ΣΤΗΝ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΗΣ ΧΑΜΕΝΗΣ ΚΑΙ ΑΓΝΩΣΤΗΣ ΚΑΝΟΝΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

Σε ποια κανονικότητα θα επιστρέψουν οι επιχειρήσεις;

Τα τελευταία δέκα (10) χρόνια, συνεχώς διαβάζω κείμενα (άρθρα), ακούω δηλώσεις για την επιστροφή στην κανονικότητα. Ομολογώ πως δεν κατάλαβα ποτέ τι σημαίνει «επιστροφή στην κανονικότητα». Ποια είναι αυτή; Πότε την είχαμε; Πότε την χάσαμε; Ήταν τόσο καλή ώστε να αποτελεί ακόμα και στόχο της οικονομικής πολιτικής;

Στην επιστήμη της φυσικής, υπάρχει ο όρος «υπό κανονικές συνθήκες πίεσης και θερμοκρασίας». Στην περίπτωση αυτή, τα δεδομένα είναι γνωστά. Το ερώτημα που τίθεται είναι ποιες είναι οι συνθήκες στην οικονομία που διαμορφώνουν την κανονικότητα. Στο άρθρο αυτό, επικεντρωνόμαστε στο χώρο των επιχειρήσεων (μακροοικονομική προσέγγιση), αφού πρώτα κάνουμε μία συνοπτική αναφορά στο περιβάλλον που είναι «υποχρεωμένη» να λειτουργεί η χώρα μας.

Η Ελλάδα, ως χώρα μέλος της Ευρωζώνης, πρέπει να λειτουργεί στα μέτρα και τις οικονομικές συνθήκες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το γεγονός ότι ήταν στο παρελθόν στα μνημόνια, και τώρα σε καθεστώς εποπτείας, μόνο σε κανονικότητα δεν ήταν και δεν είναι.

Αν θέλουμε «κανονικότητα», σύμφωνα με τις επιταγές της ΕΕ και με βάση τα κριτήρια του Μάαστριχτ, η σχέση του χρέους με το ΑΕΠ πρέπει να είναι 60%. Μόνο με αυτό το κριτήριο, η Ελλάδα κανονικότητα στη ζώνη της ΕΕ δεν μπορεί να βρει ποτέ.

Και το ερώτημα που γεννάται με την σειρά του τώρα είναι: Αν μία χώρα αποκλίνει από τις συνθήκες του ευρύτερου οικονομικού περιβάλλοντος (ΕΕ), οι επιχειρήσεις τις χώρας μπορούν να λειτουργούν σε καθεστώς κανονικότητας και, αν ναι, ποιο είναι αυτό;

Όταν αναφερόμαστε στην επιχειρηματικότητα και στις επιχειρήσεις, το πρώτο πράγμα που πρέπει να θυμίσουμε είναι ότι επιχειρηματικότητα σημαίνει ρίσκο (κίνδυνος) και απόδοση. Η απόδοση (το κέρδος) είναι η αμοιβή του κινδύνου, αλλά και η κάλυψη του κόστους των παραγωγικών συντελεστών (κεφάλαιο, ανθρώπινο δυναμικό). Κανονικότητα στην περίπτωση αυτή δεν είναι η απόδοση των απασχολούμενων κεφαλαίων να είναι μικρότερη του κόστους χρήσης των κεφαλαίων.

Απλά και πρακτικά, όταν για μία επιχείρηση σήμερα το κόστος κεφαλαίων είναι 6%, δεν μπορεί η απόδοσή της να είναι μικρότερη του 6%. Ποιος μπορεί να απαντήσει στο ερώτημα: «πόσες Ελληνικές επιχειρήσεις έχουν απόδοση απασχολούμενων κεφαλαίων πάνω από το κόστος χρήσης;». Απάντηση: Ελάχιστες.

Οι εργαζόμενοι γενικά θα πρέπει να εργάζονται σε συνθήκες που διαμορφώνουν ένα σύγχρονο εργασιακό περιβάλλον και να αμείβονται όχι με βασικό το 1/5 των κατοίκων του Λουξεμβούργου. Βέβαια το μείζον στην περίπτωση των εργαζομένων είναι να υπάρχει απασχόληση. Σε αυτήν την περίπτωση, για να είμαστε σε καθεστώς κανονικότητας, θα πρέπει η ανεργία στην χώρα μας να βρίσκεται τουλάχιστον στα επίπεδα του μέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Για να υπάρχει κανονικότητα στον πραγματικό τομέα της οικονομίας, θα πρέπει να υπάρχει ένα υγιές και αποτελεσματικό τραπεζικό σύστημα. Ήταν κανονικότητα όταν το τραπεζικό σύστημα χορηγούσε δάνεια στις επιχειρήσεις με επιτόκιο πάνω από 10%; Είναι κανονικότητα όταν εξασφαλίσεις των επιχειρήσεων για χορήγηση δανείων περιλαμβάνουν τα περιουσιακά στοιχεία της επιχείρησης, την κατοικία του επιχειρηματία και προσωπικές εγγυήσεις; Μπορούμε να λειτουργήσουμε με ΦΠΑ 24%, ακόμα και στα είδη πρώτης ανάγκης; Αν γυρίσουμε στην κανονικότητα, όπως την νομίζουν μερικοί, τότε πρέπει να καταργηθεί ο ΕΝΦΙΑ.

Η ανακάλυψη της προκαταβολής φόρου αποτελεί στοιχείο κανονικότητας; Αν επιστρέψουμε στην κανονικότητα: «οι υψηλοί συντελεστές της φορολογίας θα καταργηθούν όταν επιστρέψουμε στην κανονικότητα;»

Επιτέλους για να λειτουργούν οι επιχειρήσεις υπό καθεστώς βεβαιότητας, σε ότι αφορά την αντιμετώπισή τους από τις τράπεζες και την πολιτεία, ας απαντήσουν πότε μια επιχείρηση χαρακτηρίζεται βιώσιμη.

Η ΕΕ επισήμως απαντά πότε μία επιχείρηση είναι προβληματική, και αυτό το απαντά λάθος. Κανονικότητα και βιωσιμότητα δυστυχώς θα παραμείνουν στην χώρα μας άγνωστες λέξεις. Στην χώρα μας, που το χρέος θα φτάσει στο τέλους του έτους στο 200% του ΑΕΠ, χαρακτηρίζεται από τους πολιτικούς βιώσιμο και ίσως έτσι εννοούν την επιστροφή στην κανονικότητα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2008 ο δείκτης χρέος προς ΑΕΠ έφθανε στο 109,3% ενώ, ως γνωστόν, τα κριτήρια του Μάαστριχτ απαιτούν 60%.