ΔΑΝΕΙΑ ΜΕ ΕΓΓΥΗΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΜΙΑ ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ. ΠΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΕΙ ΌΛΑ ΤΑ ΜΕΡΗ.
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ – ΤΡΑΠΕΖΕΣ – ΔΗΜΟΣΙΟ
1. ΣΚΟΠΟΣ
Ένα από τα θέματα που συζητήθηκαν τις ημέρες αυτές ήταν οι ανακοινώσεις για χορηγήσεις δανείων στις επιχειρήσεις με επιδοτούμενο επιτόκιο και εντός των ημερών δάνεια με εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου. Μεγάλη συζήτηση έγινε και πολλά γράφθηκαν για το θέμα των εγγυήσεων και εξασφαλίσεων. Διαφορετικές απόψεις εκφράσθηκαν από τα τρία εμπλεκόμενα μέρη, κράτος, τράπεζες και επιχειρήσεις. Όλοι δεν εξέφραζαν την αλήθεια ή μάλλον εξέφραζαν την μισή αλήθεια.
Το άρθρο αυτό (πρόταση), στην πρώτη φάση έρχεται να σχολιάσει και να εξετάσει το όλο θέμα των εξασφαλίσεων και εγγυήσεων με βάση τις θέσεις και απόψεις των εμπλεκόμενων και ταυτόχρονα να προσδιορίσει τον ρόλο και την συνεισφορά αυτών στα πλαίσια μιας ολοκληρωμένης πρότασης για ένα χρηματοδοτικό πλαίσιο, με αναφορά στις δύο μορφές χορηγήσεων επιδοτούμενου επιτοκίου και εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου 80%. Η ανάλυση και η πρόταση μας επικεντρώνεται στο θέμα των εξασφαλίσεων και εγγυήσεων και δίνει οριστική λύση (εφόσον έχει την βούληση της πολιτείας). Στην συνέχεια από πλευράς μεθοδολογικής προσέγγισης, στην πρώτη φάση προσδιορίζουμε τον ρόλο στο χρηματοδοτικό αυτό πλαίσιο των εμπλεκομένων μερών και στην συνέχεια παρουσιάζουμε την πρόταση μας.
2. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΣΕ ΕΝΑ ΔΙΕΥΡΗΜΕΝΟ ΕΚΤΑΚΤΟ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ.
Σε έκτακτες καταστάσεις όπως αυτή που βιώνουμε τώρα λόγω Covid-19, οι παρεμβάσεις του κράτους πρέπει να είναι άμεσες, σωστά σχεδιασμένες χωρίς να δημιουργούν παρενέργειες και να είναι αποτελεσματικές.
Εφόσον υπάρχει το νομικό πλαίσιο δεν χρειάζονται ερμηνείες, αναλύσεις, συστάσεις για τον τρόπο εφαρμογής. Αν υπάρξουν προβλήματα εφαρμογής να διορθωθούν με νομοθετικές παρεμβάσεις.
Η θέση ή η άποψη: «Δεν χρειάζονται εξασφαλίσεις! Φθάνει μόνο η υπογραφή του εκπροσώπου της Εταιρείας» κινείται εκτός θεσμικού πλαισίου και κανόνων πιστοδοτήσεων
Ρωτάμε:
– Πως νομιμοποιείται αυτό;
– Δεν χρειάζονται για όλο το δάνειο εξασφαλίσεις ή για μέρος του δανείου;
– Ποιος αναλαμβάνει τον κίνδυνο;
-‘Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις της χαλαρής αυτής αντιμετώπισης;
-‘Αυτό ισχύει και για μη βιώσιμες επιχειρήσεις;
Αυτά και άλλα πολλά ερωτήματα θα μπορούσαν να τεθούν για το θέμα αυτό και ειδικότερα για την κατηγορία δανείων με επιδοτούμενο επιτόκιο.
3. ΤΡΑΠΕΖΕΣ
Οι τράπεζες «κάηκαν στο χυλό, φυσάν και τη γιαούρτη», ζητάνε εγγυήσεις στο 120% των δανείων διότι το δάνειο δεν είναι εγγυημένο από το ελληνικό Δημόσιο. Διαβάζω όμως στην ανακοίνωση της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας: «σχέση συνεπενδύσεις ΕΑΤ – Τραπεζών: Η αναλογία συμμετοχής στο κεφάλαιο μεταξύ των συμβαλλόμενων μέτρων ορίζεται σε ποσοστό 40% καλύπτεται από το ταμείο επιχειρηματικότητας και 60% από την τράπεζα (516 εκ. ευρώ – 784 εκ. ευρώ) ήτοι σύνολο 1,3 δις ευρώ€
Ένα δάνειο 500.000€ «χρειάζεται» εγγυήσεις 600.000€! ενώ θα μπορούσε να ζητήσει εγγυήσεις μόνο για το 60% του δανείου δηλαδή, 300.000€. Από την εμπειρία μας οι τράπεζες σε επιχειρήσεις με πολύ ικανοποιητικά οικονομικά στοιχεία δε ζητούν εγγυήσεις!
Ένα δεύτερο ερώτημα προς τις τράπεζες. Αύριο στα δάνεια με εγγύηση του Δημοσίου κατά 80%, τι εγγυήσεις θα ζητηθούν; Η απάντηση στην περίπτωση αυτή είναι οι η εγγύηση περιορίζεται στο 20% δηλαδή στο ποσοστό του μη εγγυημένου δανείου.
Θα μπορεί όμως στην πράξη η εγγύηση να φθάσει στο 100% όταν και εφόσον το ποσοστό 20% αντιμετωπίζεται με CashCollatered του ιδίου δανείου. Πιο συγκεκριμένα στην περίπτωση αυτή η επιχείρηση: Δανείζεται 100€ εισπράττει τα 80€ επιβαρύνεται με τόκους για 100€ και εξοφλεί 80€ . Από πλευράς εξυπηρέτησης (εξασφαλίσεις) του δανείου το ποσοστό 20% λειτουργεί ως Balloonpayment στο τέλος της περιόδου.
Σε ότι αφορά η επιτοκιακή επιβάρυνσή σε ένα επιτόκιο 4% όπως αναμένεται να είναι τα δάνεια με εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου στην πράξη στην επιχείρηση θα γίνεται 5%, όταν δεν θα μπορεί να παρέχει εγγύηση για το 20%
4. ΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ
Το θέμα με τις επιχειρήσεις δεν είναι αν μπορούν να δανεισθούν και τι μορφή εγγυήσεων θα παρέχουν, αλλά αν μεσοπρόθεσμα αποκτούν την δυνατότητα και την ικανότητα να μπορούν να αποπληρώσουν τα δάνεια. Για να προβλέψουμε την δυνατότητα αυτή στην επιχείρηση θα πρέπει πρώτα να αξιολογήσουμε την βιωσιμότητα της επιχείρησης με τις επιδόσεις του παρελθόντος.
Σε ότι αφορά τις προοπτικές του μέλλοντος αυτή πρέπει να προκύπτει από μελέτη Βιωσιμότητας η οποία θα παρουσιάζει τους αντίστοιχους αξιολογικούς δείκτες προ Covid-19 και μετά Covid-19 περιόδου. Αν μια επιχείρηση δεν είναι βιώσιμή με στοιχεία του παρελθόντος και προβλέπεται να αποκτήσει βιωσιμότητα με στοιχεία του μέλλοντος αυτό θα αξιολογείται από επιτροπή ενστάσεων.
Πρέπει να γίνει σαφές σε όλους και προς πάσα κατεύθυνση ότι η Ελληνική οικονομία έχει ανάγκη από βιώσιμες επιχειρήσεις όχι από υπερδανεισμένες και χωρίς προοπτική. Για τον τρόπο που θα πρέπει να αξιολογείται μια επιχείρηση για την βιωσιμότητα της γίνεται ειδική αναφορά στην συνέχεια που παρουσιάζεται η πρόταση μας.
5. ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΓΙΑ ΕΠΙΤΟΔΤΟΥΜΕΝΑ ΔΑΝΕΙΑ ΚΑΙ ΔΑΝΕΙΑ ΜΕ ΕΓΓΥΗΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ
Η πρόταση μας δίνει μια άλλη διάσταση στην χρηματοδότηση των επιχειρήσεων με επιδοτούμενα δάνεια και δάνεια με εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου. Γίνεται πιο σαφής ο ρόλος των εμπλεκόμενων μερών και αναβαθμίζεται ο ρόλος της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας (ΕΑΤ). Τα κριτήρια είναι αντικειμενικά, οι συστηματικές τράπεζες γίνονται διεκπεραιωτές, του όλου του συστήματος και το θέμα των εγγυήσεων και εξασφαλίσεων αντιμετωπίζεται κατά τρόπο ενιαίο δίκαιο και αποτελεσματικό. Πιο συγκεκριμένα:
5.1. Το Κράτος.
Ο Ρόλος του κράτους περιορίζεται και προσδιορίζεται τόσο για την εύρεση πόρων για το χρηματοδοτικό πλαίσιο εγγυημένων και επιδοτούμενων δανείων, όσο και με τις σχέσεις του με την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα, το κράτος πρέπει να διασφαλίζει πόρους για κεφάλαια εγγυοδοσίας τα οποία θα μεταβιβάζονται στην Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα (Ε.Α.Τ)
Πηγές πόρων για το Ελληνικό Κράτος μπορεί να είναι οι αγορές ομολόγων, ESM το πρόσφατο ειδικό πρόγραμμα για COVID-19 ως και το πρόγραμμα Δημοσίων επενδύσεων.
5.2. Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα
Η Ελληνική αναπτυξιακή τράπεζα (ΕΑΤ) μετατρέπεται ως ενδιάμεσος φορέας μεταξύ του κράτους και των συστημικών τραπεζών. Μεταβιβάζει πόρους στις συστημικές τράπεζες, σύμφωνα με τις επιχειρήσεις που επελέγησαν. Διατηρεί σύστημα έγκρισης και αξιολόγησης των επιχειρήσεων (για τα αξιολογικά κριτήρια θα αναφερθούμε στην συνέχεια) και εξετάζει τις τυχόν ενστάσεις.
Οι εγκρίσεις των αιτημάτων γίνονται αυτόματα με το πληροφοριακό σύστημα, ενώ το θέμα των εγγυήσεων εξετάζεται μετά την κατ΄ αρχήν έγκριση.

5.3. Οι επιχειρήσεις
Οι επιχειρήσεις υποβάλλουν τις αιτήσεις στην ΕΑΤ στο πληροφοριακό σύστημα που περιλαμβάνουν μια σειρά στοιχείων από τις οικονομικές καταστάσεις. Στις επιχειρήσεις με Β’ Κατηγορίας βιβλία συντάσσεται εξωλογιστικός ισολογισμός ο οποίος υπογράφεται από τον Λογιστή και τους μετόχους της εταιρείας. Με την έγκριση απόφαση ρυθμίζουν (τακτοποιούν) το θέμα των εγγυήσεων που παρέχονται στην ΕΑΤ
5.4. Συστημικές και λοιπές, Συνεταιριστικές τράπεζες.
Οι τράπεζες θα λέγαμε απουσιάζουν από το όλο χρηματοδοτικό πλαίσιο μέχρι την τελική έγκρισητων δανείων. Στην συνέχεια γίνονται απλοί «διαχειριστές των κεφαλαίων», των επιχειρήσεων. Οι συστημικές τράπεζες δεν αναλαμβάνουν κανένα κίνδυνο δεν κινδυνεύουν να προσθέσουν νέα Κόκκινα Δάνεια.
5.5. Εγγυήσεις – Εξασφαλίσεις – Τιμολογήσεις
Για πρώτη φορά και κατά τρόπον άμεσό τίθεται το θέμα των εξασφαλίσεων και εγγυήσεων και συνδέεται με την τιμολόγηση (επιτόκιο).
Η Επιχείρηση καλείται να παρέχει εγγυήσεις μόνο στο μη εγγυημένο κεφάλαιο. Στην περίπτωση κατά την οποία αδυνατεί επιβαρύνεται με τόκος για το τμήμα του δανείου που δεν έλαβε και το οποίο λειτουργεί ως BalloonPayment κατά την φάση της αποπληρωμής. Σε μια τέτοια περίπτωση και στην κατηγορία του επιδοτούμενου επιτοκίου, η επιδότηση καταλαμβάνει το εγγυημένο κεφάλαιο.
Η λύση του CashCollatered για επιχειρήσεις που δεν διαθέτουν εγγυήσεις είναι η μόνη διέξοδος. Βέβαια διαφοροποιείται η τιμολόγηση (επιτόκιο) για το μη εγγυημένο τμήμα του δανείου
5.6. Κριτήρια Αξιολόγησης
Το πιο σημαντικό και ουσιαστικό τμήμα της πρότασης μας είναι τα αξιολογικά κριτήρια ένταξης που θέτουμε τα οποία υποκαθιστούν την αξιολόγηση που γίνεται σήμερα από τις τράπεζες. Τα κριτήρια αυτά είναι αυστηρά οικονομικά και επιστημονικά και συνδέονται με την βιωσιμότητα της επιχείρησης (παρόν και μέλλον). Σε περιπτώσεις επιχειρήσεων με β΄ κατηγορίας βιβλία όπως αναφέραμε προηγουμένως από τον λογιστή της επιχείρησης υποβάλλονται εξωλογιστικές χρηματοοικονομικές καταστάσεις, (Αποτελέσματα Χρήσης & Ισολογισμός) με την βοήθεια το Ε3 της επιχείρησης.
Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται τα κριτήρια αξιολόγησης ένταξης της επιχείρησης τα οποία είναι προσαρμοσμένα και στις απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής επιτροπής (Ε.Ε.). Τα (6) αυτά κριτήρια προσδιορίζονται αυτόματα από την υποβολή της αίτησης της επιχείρησης. Μπορεί να τα γνωρίζει και η ίδια η επιχείρηση. Εκείνο όμως που πρέπει να γνωρίζει είναι ότι πρέπει να ικανοποιούνται ταυτόχρονα οι (6) έξι δείκτες.

Με την ικανοποίηση των παραπάνω δεικτών έχουμε την «Κατ’ αρχήν έγκριση του δανείου» στην συνέχεια η επιχείρηση υπόβαλλε τις υπεύθυνες δηλώσεις που απαιτεί το θεσμικό πλαίσιο και διευθετεί το τμήμα της έγκρισης με τον τρόπο που αναφέραμε παραπάνω.
6. ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Σύμφωνα με πρόσφατα δημοσιεύματα σε 35.000 έφθασαν οι αιτήσεις στο ΤΕΠΙΧ ΙΙ αναζητώντας ρευστότητα. Άλλοι τόσοι και παραπάνω θα ζητήσουν στην συνέχεια, ενώ οι πόροι είναι περιορισμένοι και συγκεκριμένοι. Στο τέλος του 2019, τα δάνεια με εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου έφθασαν τα 11,7 δις €. Από τα 600.000 δάνεια μόνο το 8% εξυπηρετούνται. Με τα νέα δάνεια που θα χορηγηθούν ο «κουμπαράς» των δανείων με εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου θα ξεπεράσουν τα 20δις €.
Μόνο τα παραπάνω στοιχεία μαρτυρούν κατά πλέον κατηγορηματικό τρόπο ότι το όλο θέμα είναι πολύ σοβαρό και χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή από όλους με πρώτη την πολιτεία. Κίνδυνοι για αρνητικές επιπτώσεις υπάρχουν πολλοί και μάλιστα σε πολλές κατευθύνσεις, επιχειρήσεις (έλλειψη ρευστότητας), Τράπεζες (αύξηση NPL) και κράτος (καταπτώσεις εγγυήσεων).
Πιστεύουμε ότι η πρόταση μας είναι μια ασπίδα για τους κινδύνους που αναφέραμε.