Η ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ ΣΕ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΥΨΗΛΟΥ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Γ. ΚΑΜΠΟΥΡΗΣ

Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
Ειδικός επιστήμονας σε θέματα
χρηματοοικονομικής διοίκησης, επενδύσεων

και εξυγίανσης επιχειρήσεων

Πριν προχωρήσουμε στο κυρίως θέμα μας το οποίο εξετάζει την επίδραση του πληθωρισμού και του ενεργειακού κόστους, κρίνουμε απαραίτητο να εξετάσουμε το εννοιολογικό περιεχόμενο της έννοιας της βιωσιμότητας. Υπάρχουν πολλές κατηγορίες βιωσιμότητας όπως οικονομική (επιχειρηματική , δανειακή), περιβαντολογική, κοινωνική. Εμείς αναφερόμαστε στην επιχειρηματική που είναι η ικανότητα να παράγει λειτουργικά κέρδη και στη δανειακή, δηλαδή τη δυνατότητα που έχει με αυτά τα λειτουργικά κέρδη να αποπληρώνει, χωρίς προβλήματα, τις βραχυχρόνιες υποχρεώσεις.

Από πλευράς δομής και περιεχομένου σε ό,τι αφορά την επιχειρηματική βιωσιμότητα, θα ακολουθήσουμε τη δομή, τη σύνθεση των αποτελεσμάτων χρήσης ενώ σε ό,τι αφορά τη δανειακή βιωσιμότητα, θα αναφερθούμε στις έννοιες του κεφαλαίου κινήσεως και στη χρηματοδότηση του ξενοδοχείου. Έτσι έχουμε:

    1)   ΠΩΛΗΣΕΙΣ: το ενδιαφέρον όλων για την πορεία και ανάπτυξη της δραστηριότητας των ξενοδοχείων στράφηκε προς τις πωλήσεις, οι οποίες αυξήθηκαν σημαντικά σε σχέση με τα έτη της πανδημίας. Ωστόσο, όμως, στα πλαίσια της εξέτασης της βιωσιμότητας, η αύξηση πωλήσεων δεν διασφαλίζει πάντα και βιωσιμότητα. Πάντως, η αύξηση των πωλήσεων ήταν συνδυασμός αύξησης πληρότητας και τιμών

    2)   ΚΟΣΤΟΣ ΠΩΛΗΘΕΝΤΩΝ: στην περίπτωση αυτή αναφερόμαστε στο κόστος προμήθειας των α΄ υλών, τροφίμων και ποτών. Το κόστος αυτό αυξήθηκε σημαντικά λόγω πληθωρισμού

    3)   ΜΙΚΤΟ ΚΕΡΔΟΣ: τα μικτά κέρδη της επιχείρησης είναι παράγωγο αποτέλεσμα των πωλήσεων και του κόστους πωληθέντων. Το δε κόστος πωληθέντων περιλαμβάνει κυρίως αναλώσεις του F & B.

Η αύξηση των α΄ υλών και των εμπορευμάτων που δεν μετακυλείται στις τιμές πώλησης, προκαλεί μείωση του μέσου μικτού περιθωρίου κέρδους και συνεπώς αύξηση του επιχειρηματικού κινδύνου και στη συνέχεια μείωση της λειτουργικής κερδοφορίας.

Η μείωση του μέσου μικτού περιθωρίου κέρδους και κατ΄ επέκταση της λειτουργικής κερδοφορίας είναι η πρώτη αρνητική επίπτωση του πληθωρισμού

      4)   ΜΕΤΑΒΛΗΤΑ ΕΞΟΔΑ: ο έλεγχος της βιωσιμότητας και του επιχειρηματικού κινδύνου προϋποθέτει τη διάκριση και τον προσδιορισμό των μεταβλητών εξόδων. Ως μεταβλητά έξοδα σε μια ξενοδοχειακή μονάδα είναι οι πάσης φύσεως προμήθειες των πρακτορείων, προμήθειες του Booking, ως και τα διάφορα αναλώσιμα, είδη καθαριότητας, κλπ..

Η αφαίρεση των δαπανών αυτών από το μέσο μικτό περιθώριο κέρδους έχει ως αποτέλεσμα να μειώνεται το περιθώριο συνεισφοράς (ContributionMargin) και αυτό πρακτικά σημαίνει επιδείνωση της κατάστασης, αύξηση του επιχειρηματικού κινδύνου και αύξηση της συνολικής δραστηριότητας για την επίτευξη του νεκρού σημείου

     5)   ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΚΟΣΤΟΣ:  για το 2022 το ενεργειακό κόστος των ξενοδοχειακών μονάδων θα υπερδιπλασιαστεί σε σχέση με το 2019. Η εξέλιξη αυτή έχει ως αποτέλεσμα το ενεργειακό κόστος να γίνεται η δεύτερη μεγάλη δαπάνη του ξενοδοχείου, μετά τη μισθοδοσία. Έτσι μειώνεται η λειτουργική κερδοφορία και μειώνεται αισθητά ο δείκτης βιωσιμότητας. Κάθε προσπάθεια μείωσης (περιορισμού) του κόστους ενέργειας, μπορεί να έχει αρνητικά αποτελέσματα στην ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών. Το ενεργειακό κόστος περιορίζει σημαντικά τη βιωσιμότητα 12μηνης λειτουργίας, ενώ απειλεί με λουκέτο τις ξενοδοχειακές μονάδες των ορεινών περιοχών.

Η σημαντική αύξηση των καυσίμων (αύξηση μεταφορικού κόστους) περιορίζει τον «οδικό τουρισμό» και αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία για τη Θεσσαλονίκη και Χαλκιδική, περιοχές που δέχονται επισκέπτες από τις Βαλκανικές χώρες.

     6)   ΛΟΙΠΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΕΞΟΔΑ: Μην ξεχνάμε ότι το ξενοδοχείο από πλευράς παραγωγικών μέσων είναι επιχείρηση εντάσεως κεφαλαίων (μεγάλες εγκαταστάσεις) και ανθρώπινου δυναμικού (προσωπικό). Έτσι, τα έξοδα αυτά, δαπάνες προσωπικού και αποσβέσεις, επιβαρύνουν σημαντικά τα αποτελέσματα χρήσεως.

   7)   ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΚΕΡΔΟΦΟΡΙΑ (επιχειρηματική βιωσιμότητα): Με βάση όσα αναφέραμε μέχρι τώρα προκύπτει αβίαστα το συμπέρασμα ότι σε επίπεδο λειτουργικής κερδοφορίας και βιωσιμότητας οι επιπτώσεις του πληθωρισμού και του  ενεργειακού κόστους είναι σημαντικές στη λειτουργική κερδοφορία και κατ΄ επέκταση στην επιχειρηματική δραστηριότητα

    8)   ΔΑΝΕΙΑΚΗ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ (ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑ): σε ό,τι αφορά τη δανειακή βιωσιμότητα, με σημείο αναφοράς και αφετηρίας τη λειτουργική κερδοφορία (EBITDA), θα πρέπει, προκειμένου να προσδιορίσουμε τη δανειακή βιωσιμότητα, να αφαιρέσουμε:

–         τις ανάγκες κεφαλαίου κινήσεως (Α.Κ.Κ)

–         τις κεφαλαιουχικές δαπάνες (CAPEX)

–         τις υποχρεώσεις του παρελθόντος προς το Δημόσιο

–         τις υποχρεώσεις του παρελθόντος προς ΕΦΚΑ

Μετά την αφαίρεση των παραπάνω ποσών, το υπόλοιπο της λειτουργικής κερδοφορίας (CashFlowAvailableforDebtService–CFADS) συγκρίνεται με τις δαπάνες εξυπηρέτησης τραπεζικού δανεισμού (τοκοχρεολύσια).  Όταν ο σχετικός δείκτης είναι μεγαλύτερος της μονάδας (>1), αυτό σημαίνει ότι το ξενοδοχείο βρίσκεται σε ικανοποιητικό επίπεδο δανειακής βιωσιμότητας.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ, θα λέγαμε ότι είναι νωρίς να βγει συμπέρασμα πόσο καλό ήταν το 2022 από πλευράς λειτουργικής κερδοφορίας. Το πρώτο ερώτημα που θα πρέπει να απαντήσουμε είναι για ποια ξενοδοχεία αναφερόμαστε (συνεχούς λειτουργίας ή μη) και για ποιες περιοχές.

 

Το τελευταίο τρίμηνο και κυρίως το δίμηνο Νοέμβριος, Δεκέμβριος, είναι το πιο δύσκολο. Ένα άλλο ερώτημα που τίθεται και είναι το τελευταίο, με ποιο ύψος ρευστών διαθεσίμων τα ξενοδοχεία θα αντιμετωπίσουν ένα ισχνό α΄ τρίμηνο του 2023.