Σημαντικά τα Οφέλη από τις Πρόσφατες Μεταβολές του Εξωδικαστικού Μηχανισμού για τις Τραπεζικές Υποχρεώσεις. Μια Πρακτική Προσέγγιση των Ωφελειών που Προκύπτουν

Πριν από λίγες μέρες ψηφίστηκε ο νόμος 5072/2023 ΦΕΚ Α 198/4-12-2023, ο οποίος,  μεταξύ των άλλων, περιλαμβάνει και μια σειρά ρυθμίσεων του Εξωδικαστικού Μηχανισμού. Πριν την ψήφιση του νόμου ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών έδωσε συνέντευξη τύπου με παραδείγματα για τις μεταβολές που έρχονται στον εξωδικαστικό μηχανισμό. Με βάση τις δηλώσεις του υπουργού και αφού ψηφίστηκε ο νόμος αναμένεται η υπουργική απόφαση με την οποία βελτιώνεται ο αλγόριθμος με βάση τον οποίο προσδιορίζεται η διαγραφή των υποχρεώσεων. Πέραν της αναμενόμενης βελτίωσης του αλγόριθμου με τη σχετική απόφαση που θα εκδοθεί αναμένεται να οριστεί σταθερό επιτόκιο εξυπηρέτησης δανείων στο 3%.

 

      1.    ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ

με βάση τις παραπάνω μεταβολές που επέρχονται σε συνδυασμό με τα παραδείγματα που παρουσιάστηκαν ακόμα θα διευρύνουμε τις μεταβλητές και θα προσδιορίσουμε (ποσοτικοποιήσουμε) τις ωφέλειες που προκύπτουν σε επίπεδο εξυπηρέτησης του τραπεζικού δανεισμού. Για το σκοπό αυτό θα χρησιμοποιήσουμε ένα αριθμητικό παράδειγμα προκειμένου η προσέγγισή μας να γίνει πιο κατανοητή από τον αναγνώστη.

Θα πρέπει βέβαια -όπως θα εξηγήσουμε στη συνέχεια- η όποια ωφέλεια σημειώνεται εξαρτάται από πολλούς παράγοντες και μεταξύ αυτών τα χαρακτηριστικά της τραπεζικής υποχρέωσης(υπόλοιπο δανείου, ύψος εξασφαλίσεων).

 

      2.     ΟΙ ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ ΤΟΥ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΟΣ

Το υπόδειγμα που θα συντάξουμε για να προσδιορίσουμε τις ωφέλειες που προκύπτουν για τον δανειολήπτη(φυσικό ή νομικό πρόσωπο) αποτελείται από μια σειρά μεταβλητές οι οποίες ως βάση και σημείο αναφοράς είναι ο τραπεζικός δείκτης L.T.V (LoantoValue). Έτσι, πιο συγκεκριμένα έχουμε:

2.1 Υπόλοιπο δανείου (L): είναι η ονομαστική απαίτηση της τράπεζας

           2.2Αξία Ακινήτου(V): αναφερόμαστε στην εμπορική αξία (MarketValue) του ακινήτου που είναι υποθηκευμένο

          2.3Δείκτης L/V : Ο δείκτης LTV = L / V  διαμορφώνεται με βάση τις δύο παραπάνω μεταβλητές, δηλαδή υπόλοιπο δανείου και αξία ακινήτου. Όσο μεγαλύτερος είναι ο δείκτης (>100%) τόσο το υπόλοιπο του δανείου είναι δεικτικό για απομείωση

          2.4Επιτόκιο: Στη μεθοδολογική μας προσέγγιση χρησιμοποιούμε δύο επιτόκια. Αυτό που υπήρχε πριν την ψήφιση του νόμου, δηλαδή για ενυπόθηκα (εξασφαλισμένα) δάνεια, δηλαδή 2,5% + Euribor τριμήνου ως και το σταθερό επιτόκιο που ορίζεται 3% για τα τρία πρώτα χρόνια εξυπηρέτησης του υπολοίπου του δανείου.

          2.5Χρονικός ορίζοντας σύγκρισης: Οι δύο καταστάσεις (πριν και μετά) συγκρίνονται σε μεσοπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα τριετίας. Αυτό γίνεται διότι το επιτόκιο 3% ισχύει μόνο για τα τρία πρώτα χρόνια, ενώ υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα για τη διαμόρφωση του Euribor μεσοπρόθεσμα.

Όλες οι παραπάνω μεταβλητές μεταφέρονται στην πρακτική εφαρμογή στην επόμενη παράγραφο σε συνδυασμό με το πρακτικό παράδειγμα που θα ακολουθήσει

 

 

 

      3.    ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ

Προκειμένου να γίνουν κατανοητές οι θετικές επιπτώσεις στους δανειολήπτες (φυσικά και νομικά πρόσωπα) από τις πρόσφατες μεταβολές(επιτόκια και αλγόριθμος) χρησιμοποιούμε ένα αριθμητικό παράδειγμα. Το παράδειγμα που χρησιμοποιούμε είναι μία από τις περιπτώσεις που παρουσίασε τα υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών. Ακολουθεί το σχετικό παράδειγμα

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ*

Υπόλοιπο δανείου 100.000€ με αξία του υποθηκευμένου ακινήτου 70.000€. Με βάση την υφιστάμενη κατάσταση το προτεινόμενο ποσό ρύθμισης ανέρχεται στις 45.500€ ενώ μετά την ψήφιση του Ν. 5072/2023 έφθανε στις 55.308€ Το επιτόκιο σήμερα είναι σταθερό 3% για τρία χρόνια ενώ πριν ήταν Euribor +2,5%. Με βάση τα δεδομένα αυτά, θα απαντήσουμε (θα προσδιορίσουμε) τα οφέλη που προκύπτουν από την ένταξη στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό σε επίπεδο δαπανών εξυπηρέτησης του δανείου (τόκους και χρεολύσια).

 

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:

Ο δείκτης του υπολοίπου του δανείου (L) και της αξία του ακινήτου (V) δηλαδή ο δείκτης LoantoValue(L/V) στην περίπτωση του παραδείγματος ανέρχεται:

 

Η τιμή του δείκτη L/V  δείχνει ότι το υπόλοιπο είναι δεικτικό απομείωσης (κουρέματος).

Σύμφωνα με τις προθέσεις του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας όπως αυτές διατυπώθηκαν και μετά από μια πρώτη επεξεργασία, τα βασικά χαρακτηριστικά του παραδείγματος έχουν ως εξής:

(Α) Πριν την ψήφιση του Ν. 5072/2023

-Ρυθμιζόμενο ποσό              55.308

-Απομείωση                          44.692

Ποσοστό απομείωσης (%)  44,62%

 

(Β) Μεταβολή του αλγόριθμου

-Ρυθμιζόμενο ποσό              45.500

– Απομείωση                          54.500

Ποσοστό απομείωσης         54,5%

 

(Γ) Διαχρονικές μεταβολές

-Μείωση του ρυθμιζόμενου ποσού          17,73%

-Αύξηση κουρέματος                                   21,95%

*Τα αριθμητικά δεδομένα είναι του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας

 

 

Με βάση τα παραπάνω στοιχεία (ρυθμιζόμενα ποσά δανείων, και διαφοροποίηση των επιτοκίων) προσδιορίζουμε τα αντίστοιχα τοκοχρεολύσια. Η ανάλυση των δανείων σε τόκους και χρεολύσια για τα 3 πρώτα χρόνια εξυπηρέτησης γίνεται στους πίνακες που ακολουθούν. Πιο συγκεκριμένα, έχουμε την περίπτωση «πριν τις μεταβολές μέχρι χθες» με ρυθμιζόμενο δάνειο από αρχική οφειλή 100.000€ σε 55.308€ ως και την περίπτωση το ίδιο αρχικό δάνειο που γίνεται 45.500€.

Όπως φαίνεται στο σχετικό πίνακα, το όφελος που προκύπτει για τα πρώτα 3 χρόνια ανέρχεται σε 16.026€. Το ποσό αυτό θεωρείται αρκετά σημαντικό αν λάβουμε υπόψη ότι πριν τις μεταβολές είχαμε κούρεμα 44,69% και τώρα 54,50%. Επίσης, είχαμε επιτόκιο 7,10% και τώρα 3,60%(μαζί με την επιβάρυνση 0,60).

 

Η συνολική ωφέλεια ως ποσοστό του ρυθμιζόμενου δανείου(55.308€) ανέρχεται στο 29% περίπου. 

       5.    ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ – ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Είναι αλήθεια, ύστερα από την πρακτική προσέγγιση που προηγήθηκε, το όφελος που προκύπτει σε επίπεδο δαπανών εξυπηρέτησης του δανείου τόκοι και χρεολύσια ως και απομείωσης (κούρεμα) της υποχρέωσης καθιστά τώρα τον εξωδικαστικό μηχανισμό πιο ελκυστικό.

Από το γεγονός ότι ύστερα από την έκδοση σχετικής απόφασης αναμένεται να καταργηθεί η παράμετρος του αλγόριθμου η οποία προέβλεπε ελάχιστο ποσό ανάκτησης από το ποσό του δανείου που δεν φέρει εμπράγματη εξασφάλιση, αυξάνεται το ποσοστό της απομείωσης. Η αύξηση της απομείωσης και η μείωση του επιτοκίου θα έχει ως αποτέλεσμα να αυξηθεί το ενδιαφέρον για τον εξωδικαστικό μηχανισμό τόσο από φυσικά πρόσωπα (νοικοκυριά) όσο και από τα νομικά πρόσωπα (επιχειρήσεις).

Στο άρθρο αυτό δεν αναφερθήκαμε στους ευάλωτους οφειλέτες ούτε και στο προβλεπόμενο 10%(προκαταβολή) για την διακοπή ή αναστολή των πλειστηριασμών.

 

Το γενικό συμπέρασμα είναι ότι οι σημαντικές αλλαγές στον εξωδικαστικό δίνουν νέες ευκαιρίες στα νοικοκυριά και ενισχύουν την εξυγίανση των επιχειρήσεων.