Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΑΙ Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΚΟΡΩΝΟΪΟΥ
ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ;
Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ FBS
1) ΣΚΟΠΟΣ
Σήμερα το πλέον σημαντικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η συντριπτική πλειοψηφία των επιχειρήσεων είναι το πρόβλημα της ρευστότητας. Το πρόβλημα της ρευστότητας δεν είναι μόνο πρόβλημα έλλειψης ρευστότητας αλλά και πρόβλημα για τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε την έλλειψη ρευστότητας.
Στο άρθρο αυτό θα δούμε μία ολοκληρωμένη μεθοδολογία πρόταση της FBS για τον τρόπο αντιμετώπισης και προστασίας της επιχείρησης από το πρόβλημα της έλλειψης ρευστότητας. Πρώτα από όλα και ευθύς εξαρχής ας δώσουμε τον ορισμό «Τι ονομάζουμε ρευστότητα στην επιχείρηση;». Ρευστότητα στην επιχείρηση ονομάζουμε την ικανότητα και τη δυνατότητα που έχει μία επιχείρηση να αντιμετωπίσει τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις.
Συχνά η έννοια της ρευστότητάς συγχέεται με την έννοια του κεφαλαίου κινήσεως, των αναγκών σε κεφάλαια κινήσεως, διαθέσιμων και με λοιπούς συγγενείς όρους με τη ρευστότητα. Η ρευστότητα όπως θα δούμε στη συνέχεια έχει μία δυναμική με ποιοτικά και ποσοτικά στοιχεία. Η μεθοδολογία που παρουσιάζουμε είναι για τις Ελληνικές επιχειρήσεις και είναι πλήρως προσαρμοσμένη στο πρόσφατο επιχειρηματικό και πιο μελλοντικό περιβάλλον όπως αυτό διαμορφώνεται μέσα στην κρίση του κορωνοϊού και αναφέρεται σε επιχειρήσεις που τηρούν βιβλία Β και Γ κατηγορίας ( όλες τις μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις).
Η μεθοδολογία περιλαμβάνει στην εφαρμογή μία σειρά από φάσεις – στάδια που δρομολογούν ένα τείχος προστασίας. Από πλευράς κινδύνου ρευστότητας και βιωσιμότητας. Τέλος η εφαρμογή και υλοποίηση της μεθοδολογίας προϋποθέτει τη συμμετοχή της διοίκησης της επιχείρησης και τη συνεργασία της με την FBS με στόχο η διαχείριση και η πολιτική ρευστότητας να αποτελέσει ένα τείχος προστασίας για την επιχείρηση.
2) ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΦΑΣΗ
Πριν προχωρήσουμε στην υλοποίηση της μεθοδολογίας, θα πρέπει να απαντήσουμε σε μία σειρά από ερωτήματα που αφορούν το πρόβλημα και το επίπεδο ρευστότητας της επιχείρησης. Μεταξύ των ερωτημάτων που αναζητούν απαντήσεις για την ρευστότητα της επιχείρησης είναι:
1. Ποια ήταν η κατάσταση της επιχείρησης από πλευράς ρευστότητας τα τρία τελευταία χρόνια (2017-2019);
2. Ποια ήταν η κατάσταση της επιχείρησης από πλευράς ρευστότητας το Α’ τρίμηνο του 2020;
3. Ποια είναι τα επιμέρους προβλήματα της επιχείρησης, που συνδέονται με την ρευστότητα; (Συντάσσεται πίνακας αξιολόγησης)
4. Ποιο είναι το επίπεδο βιωσιμότητας της επιχείρησης; Τί κινδύνους αντιμετωπίζει η επιχείρηση; Ποιες είναι οι άμεσες ενέργειες που πρέπει να γίνουν;
Όλες οι απαντήσεις των ερωτημάτων αυτών αποτυπώνονται στο έντυπο Α’ της μεθοδολογίας, που είναι μία έκθεση για το επίπεδο φερεγγυότητας και ρευστότητας της επιχείρησης. Για αξιολόγηση στη διαγνωστική φάση, είναι ο πίνακας δεικτών που ακολουθεί.
3) ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΗΓΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΘΕΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ
Η κατάσταση πηγών και διάθεση κεφαλαίων, πέραν αυτής που χρησιμοποιήθηκε στο πρώτο μέρος με βάση τα λογιστικά δεδομένα της επιχείρησης, τροποποιείται τώρα με βάση τη χρήση των διευκολύνσεων που έχει η επιχείρηση, αναστολών, αναβολών, ενισχύσεων δανείων, επιστρεπτέας προκαταβολής κλπ.
Θα πρέπει γενικά να υπενθυμίσουμε ότι κάθε αναστολή, αναβολή ή μη πληρωμή έμμεσα αποτελεί πηγή χρηματοδότησης. Πιο συγκεκριμένα, κάθε αύξηση των λογαριασμών του παθητικού αποτελεί «πηγή κεφαλαίων» για την επιχείρηση, ενώ κάθε αύξηση των λογαριασμών του ενεργητικού αποτελεί «διάθεση κεφαλαίων». Το αντίθετο συμβαίνει όταν έχουμε μείωση των λογαριασμών του παθητικού ή μείωση των λογαριασμών του ενεργητικού.
Τα παραπάνω παρακολουθούνται, εξετάζονται και αξιολογούνται σε καθεστώς κανονικής λειτουργίας της επιχείρησης. Στην κρίση που αντιμετωπίζουμε, ανακοινώθηκε και άρχισε να υλοποιείται μία σειρά από μέτρα, χρηματοδοτικά εργαλεία και ενισχύσεις, το καθένα διαφορετικής φύσεως και με διαφορετικά χαρακτηριστικά.
Όλα τα μέτρα και ενισχύσεις που δίνονται με σκοπό να αντιμετωπίσουν σήμερα οι επιχειρήσεις το πρόβλημα ρευστότητας, παρουσιάζονται στον σχετικό πίνακα που ακολουθεί.
Όλα τα παραπάνω μεγέθη θα μεταφερθούν στον οδικό χάρτη ρευστότητας, για τον οποίο θα αναφερθούμε στη συνέχεια. Περισσότερα για την κατάσταση τω πηγών και διάθεση κεφαλαίων, ο αναγνώστης μπορεί να μελετήσει το σχετικό άρθρο στην ιστοσελίδα μας.
Τέλος, να σημειώσουμε ότι η κατάσταση πηγών και διάθεση κεφαλαίων θα απαντά ΚΑΘΕ ΜΗΝΑ στην επιχείρηση από πού πήρε χρήματα και πού τα διάθεσε. Η αξία της μεθοδολογίας αυτής έγκειται στο γεγονός ότι όλα τα δεδομένα θα συμφωνούν με τα λογιστικά δεδομένα της επιχείρησης, αλλά και με την μεταβολή των ταμειακών διαθεσίμων.
4) Ο ΔΕΙΚΤΗΣ ΚΥΚΛΟΥ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗΣ ΜΕΤΡΗΤΩΝ
Ένας από τους πλέον σημαντικούς δείκτες ρευστότητας της επιχείρησης είναι ο δείκτης του κύκλου μετατροπής μετρητών (cashconversioncycle). Ο δείκτης αυτός εκφράζει τον χρόνο που απαιτείται για μία αγορά πρώτων υλών ή εμπορευμάτων, να γίνει είσπραξη (μετρητά).
Ο δείκτης αυτός δίνεται από την παρακάτω εξίσωση:
Κ.Μ.Μ. = (Μέσος χρόνος είσπραξης απαιτήσεων + Μέσος χρόνος παραμονής αποθεμάτων) – (Μέσος χρόνος εξόφλησης προμηθευτών)
Η παραπάνω σχέση του δείκτη εκφράζεται σε ημέρες και δείχνει την δημιουργία διαθεσιμότητας μετρητών, αλλά ταυτόχρονα δείχνει και τις Ανάγκες Κεφαλαίου Κινήσεως της επιχείρησης (Α.Κ.Κ.).
Ο δείκτης Κ.Μ.Μ πρέπει να αποτελεί έναν από τους στόχους της πολιτικής της ρευστότητας της επιχείρησης. Σημειώνεται ότι, όσο μικρός είναι ο δείκτης, τόσο αποτελεσματική παρουσιάζεται η επιχείρηση στο θέμα της δημιουργίας διαθεσίμων για την κάλυψη λειτουργικών εξόδων.
5) ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΩΝ ΕΠΙΤΑΓΩΝ ΠΛΗΡΩΤΕΩΝ ΚΑΙ Η ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ
Οι επιταγές πληρωτέες στην Ελληνική οικονομία, από μέσο πληρωμής, έγιναν μέσο πίστης και ταυτόχρονα αποτελούν το «αγκάθι» και την Αχίλλειο Πτέρνα της επιχείρησης. Το θέμα των επιταγών πληρωτέων και μεταχρονολογημένων είναι πολύ σοβαρό πρόβλημα για την επιχείρηση, τόσο από πλευράς ρευστότητας, όσο και από πλευράς ευθύνης.
Δυστυχώς, στο θέμα αυτό δεν δίνεται η δέουσα προσοχή που απαιτείται, και αυτό διότι:
1. Η ημερομηνία πληρωμής δεν συνδέεται με τον λειτουργικό κύκλο της επιχείρησης.
2. Οι όροι πίστωσης και η ημερομηνία πληρωμής τίθενται κυρίως από τον προμηθευτή.
3. Οι επιχειρήσεις δεν συντάσσουν προϋπολογισμό πληρωτέων επιταγών και ούτε γνωρίζουν με τί θα συνδέσουν (συσχετίσουν) τον προϋπολογισμό αυτό.
4. Δεν είναι λίγες οι φορές που οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να ανταποκριθούν στην ημέρα που θα πρέπει να εξοφληθεί η επιταγή.
Με την υπογραφή της μεταχρονολογημένης επιταγής, δεν εξοφλείται η υποχρέωση προς τον προμηθευτή. Η εξόφληση γίνεται μόνο την μέρα που ρευστοποιείται η επιταγή. Ο χρόνος εξόφλησης της επιταγής συνδέεται με το ύψος του Λειτουργικού Κύκλου, ο οποίος δίνεται με την σχέση:
Λειτουργικός Κύκλος = Μέσος χρόνος παραμονής αποθεμάτων + Μέσος χρόνος ρευστοποίησης απαιτήσεων (σε ημέρες)
Αν λοιπόν ο λειτουργικός κύκλος είναι 100 ημέρες, προκειμένου η επιταγή να χρηματοδοτηθεί (εξοφληθεί με ταμειακές ροές της επιχείρησης), η ημερομηνία δεν μπορεί να είναι μικρότερη των 100 ημερών.
6) ΟΡΙΑ ΚΑΙ ΑΝΤΟΧΕΣ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ – STRESSTEST
Η βιωσιμότητα της επιχείρησης είναι η ικανή και αναγκαία συνθήκη προκειμένου να εξετάσουμε στην συνέχεια το επίπεδο ρευστότητας. Πιο συγκεκριμένα, πριν εξετάσουμε την ρευστότητα, εξετάζουμε την δυνατότητα και ικανότητα της επιχείρησης να παράγει λειτουργικά κέρδη.
Η παραπάνω εξέταση γίνεται με το stresstestτης επιχείρησης, που αποτελεί μία ανάλυση ευαισθησίας με μεταβαλλόμενες παραμέτρους, το ύψος των πωλήσεων, εξόδων, μικτού περιθωρίου κερδών των λοιπών εσόδων.
Όπως φαίνεται στο σχετικό διάγραμμα που ακολουθεί, η κόκκινη επιφάνεια είναι η επιφάνεια των μη εφικτών λύσεων, ενώ η λευκή επιφάνεια σημαίνει ότι η επιχείρηση έχει θετικά λειτουργικά αποτελέσματα (EBIDTA), χωρίς να σημαίνει ότι, με τα λειτουργικά αυτά κέρδη, έχει την ικανότητα να ανταπεξέλθει στις βραχυχρόνιες υποχρεώσεις. Σε κάθε περίπτωση, τα λειτουργικά κέρδη είναι η αφετηρία του οδικού χάρτη ρευστότητας.
7) Ο ΟΔΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ
Με αφετηρία το ύψος των λειτουργικών κερδών (EBIDTA), προχωρούμε στη συνέχεια στην σύνταξη του οδικού χάρτη ρευστότητας .
Η δομή και το περιεχόμενο του οδικού χάρτη ρευστότητας μας δίνουν μία σειρά πληροφοριών για το επίπεδο ρευστότητας της επιχείρησης, αλλά και για τους προσδιοριστικούς παράγοντες της διαμόρφωσης των ταμειακών διαθεσίμων.
Στο χάρτη ρευστότητας παρουσιάζονται αναλυτικά όλες οι υποχρεώσεις αφού πρώτα προσδιορισθούν οι Ανάγκες Κεφαλαίου Κινήσεως οι οποίες, με την προσθήκη των επενδυτικών δαπανών, μας δίνουν την καθαρή λειτουργική ροή.
Στις υποχρεώσεις της επιχείρησης που αφορούν ασφαλιστικά ταμεία και Δημόσιο, έχει ληφθεί πρόνοια να εμφανίζονται και οι υποχρεώσεις από τα μέτρα στήριξης των επιχειρήσεων (αναβολές και αναστολές), και τυχόν νέες ρυθμίσεις. Έτσι, με την προσθήκη και των υποχρεώσεων αυτών, προκύπτουν C.F.A.D.S (CashFlowAvailableforDebtService), τα οποία είναι τα διαθέσιμα για την εξυπηρέτηση των τραπεζικών υποχρεώσεων.
Στις τραπεζικές υποχρεώσεις αναλυτικά ανά τράπεζα, έχουν ληφθεί υπόψη όχι μόνο οι συμβατικοί τόκοι και τα χρεολύσια, αλλά και οι τόκοι που επιχορηγήθηκαν και τα χρεολύσια που αναστάλθηκαν. Το βασικό χαρακτηριστικό του οδικού χάρτη είναι ότι υπάρχει πλήρη συμφωνία μεταξύ του ισοζυγίου της επιχείρησης, των ενδιάμεσων αποτελεσμάτων χρήσεως αλλά και τη κατάσταση πηγών και διάθεση κεφαλαίων. Αυτή η σύνδεση και η συμφωνία του οδικού χάρτη ρευστότητας, είναι η πρωτοτυπία της μεθοδολογίας μας και το καινοτόμο στοιχείο στη διαχείριση της ρευστότητας.
