Η ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ Η ΔΙΑΣΩΣΗ ΤΗΣ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ – ΠΟΥ ΑΣΚΕΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ- ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΕΞΩΔΙΚΑΣΤΙΚΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ

“Ένας πρακτικός οδηγός επιβίωσης”

      1.   ΣΚΟΠΟΣ

Η πορεία του Εξωδικαστικού Μηχανισμού (Ε.Μ.) σε ό,τι αφορά τον αριθμό των αιτήσεων που ολοκληρώθηκε η υπαγωγή τους, θα έλεγα μόνο ικανοποιητική δεν θα μπορούσε να χαρακτηριστεί. Το ερώτημα στη διαπίστωση αυτή είναι τι φταίει. Η απάντηση είναι ότι φταίνε ΟΛΟΙ. Πιο συγκεκριμένα:

(α)  το κράτος και ειδικότερα το Υπουργείο Οικονομικών, για το γεγονός ότι και ο «Νέος Εξωδικαστικός» είναι αρκετά γραφειοκρατικός, ωστόσο τον τελευταίο καιρό η κατάσταση βελτιώνεται

(β)  οι τράπεζες, οι οποίες δεν συμμετέχουν τις περισσότερες φορές και όταν συμμετέχουν είναι δυσκίνητες και απρόθυμες

(γ)  οικονομολόγοι – δικηγόροι (Σύμβουλοι),  μερικοί έχουν την εντύπωση ότι φτάνει μόνο η υποβολή της αίτησης και περιμένουν!!

(δ)  επιχειρηματίες, τις περισσότερες φορές δεν είναι ενημερωμένοι ή καλύτερα δεν είναι σωστά ενημερωμένοι και ενδιαφέρονται μόνο για το κούρεμα. Έχοντας υπόψη τις παραπάνω διαπιστώσεις που είναι εμπειρίες της FBS από την εφαρμογή του θεσμού, θα παρουσιάσουμε κατά τρόπο συνοπτικό και ουσιαστικό μια πρακτική μεθοδολογία (προσέγγιση) για την επιτυχή και αποτελεσματική υπαγωγή της επιχείρησης.

Θα πρέπει να σημειώσουμε στο εισαγωγικό αυτό μέρος, ότι αναφερόμαστε στην ατομική επιχείρηση που ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα ως και για τα νομικά πρόσωπα με β΄ κατηγορίας λογιστικά βιβλία.

Επίσης,  ακόμα θα πρέπει να γίνει σαφές ότι σκοπός του παρόντος άρθρου δεν είναι να δώσει οδηγίες πώς μια ατομική ή μικρή επιχείρηση μπορεί να ενταχθεί στον εξωδικαστικό, αλλά να εξετάσει τις δυνατότητες και τις προοπτικές, σε συνδυασμό με μια πρόταση αναδιάρθρωσης των υποχρεώσεών της. Η βιωσιμότητά της και η εξασφάλιση της για το μέλλον θα της επιτρέπει να λειτουργεί σε ένα ασφαλές χρηματοοικονομικό περιβάλλον, εξυπηρετώντας τις υποχρεώσεις της. Τέλος, κλείνοντας το εισαγωγικό αυτό τμήμα, θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι οι πάσης φύσεως απομειώσεις κουρέματα, τελούν υπό αναστολή και οριστικοποιούνται όταν διαχρονικά η επιχείρηση ανταποκριθεί πλήρως στις υποχρεώσεις.

 

 

      2.   ΤΟ ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ

Σκοπός της παραγράφου αυτής δεν είναι να περιγράψει την ατομική επιχείρηση ως μία από τις μορφές επιχειρηματικής δραστηριότητας ή σε ό,τι αφορά τη φορολογική αντιμετώπιση. Αναφερόμαστε στην ατομική επιχείρηση με λογιστικά βιβλία β΄ κατηγορίας και στα νομικά πρόσωπα με αντίστοιχα βιβλία β κατηγορίας.Γίνεται με βάση μια χρηματοοικονομική προσέγγιση προκειμένου να αξιολογηθούν όλα εκείνα τα στοιχεία που συνδέονται με τον εξωδικαστικό μηχανισμό. Κάτι ανάλογο γίνεται και με τα νομικά πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα και έχουν την ίδια κατηγορία λογιστικών βιβλίων.

Η ατομική επιχείρηση δεν είναι νομικό πρόσωπο και η διοίκηση και η λειτουργία ασκείται και διευθύνεται από ένα φυσικό πρόσωπο που είναι και ο ιδιοκτήτης της επιχείρησης. Το φυσικό αυτό πρόσωπο ενεργεί στο όνομά του, αναλαμβάνει όλες τις υποχρεώσεις και λαμβάνει αυτό όλες τις αποφάσεις. Ο ιδιοκτήτης της επιχείρησης ευθύνεται για τα πάσης φύσεως χρέη της επιχείρησης, τράπεζες, Δημόσιο, ΕΦΚΑ και προμηθευτές.

Η ατομική επιχείρηση και τα νομικά πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα δεν συντάσσουν ισολογισμό και δεν δημοσιεύουν χρηματοοικονομικές καταστάσεις. Αυτό σημαίνει έλλειψη ουσιαστικής πληροφόρησης για τη χρηματοοικονομική κατάσταση της επιχείρησης.

 Έχοντας υπόψη την αδυναμία αυτή, η πρότασή μας έρχεται να άρει αυτή την αδυναμία με την υιοθέτηση του εξωλογιστικού Ισολογισμού και τη σύνδεση αυτού με τα Αποτελέσματα Χρήσεως. Έτσι, η ατομική επιχείρηση ως και η προσωπική επιχείρηση με βιβλία β΄ κατηγορίας μπορεί να αξιολογηθεί σύμφωνα με όλους τους δείκτες και τα κριτήρια της χρηματοοικονομικής διοίκησης.

 

      3.   Η ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ Η ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ

Με το δεδομένο ότι η ατομική επιχείρηση ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα, είναι υποχρεωμένη, όπως και κάθε νομικό πρόσωπο, μεταξύ των στοιχείων που θα υποβάλει είναι και η υποβολή επιχειρηματικού σχεδίου. Το Επιχειρηματικό Σχέδιο (BusinessPlan) δεν είναι ένας τρόπος για να ενταχθεί η επιχείρηση στον εξωδικαστικό μηχανισμό, αλλά ένας τρόπος να “ζήσει” επιχειρηματικά, εξυπηρετώντας χωρίς προβλήματα τις υποχρεώσεις της.

Το Επιχειρηματικό Σχέδιο είναι ένας ευρύτερος σχεδιασμός για το μέλλον και τις προοπτικές της επιχείρησης, εξασφαλίζοντας τη μακροχρόνια βιωσιμότητα. Η σύνταξη του Επιχειρηματικού Σχεδίου προκύπτει από την ΚΥΑ 66468/ΕΞ 2021/10-6-2021 ΦΕΚ 2484.

Tα βασικά στοιχεία σε ό,τι αφορά τη δομή και το περιεχόμενο του επιχειρηματικού σχεδίου, πέραν των βασικών παραδοχών και υποθέσεων που γίνονται, είναι παρακάτω.

       ·         Η διαχρονική αξιολόγηση της επιχείρησης

       ·         η παρούσα κατάσταση

       ·         αίτια και αδυναμίες

       ·         το σχέδιο δράσης για τα επόμενα 5 χρόνια

       ·         το σχέδιο αναδιάρθρωσης της επιχείρησης

       ·         σχέδιο ρευστοποίησης

       ·         ύψος απαιτήσεις πιστωτών

       ·         αριθμοδείκτες του επιχειρηματικού σχεδίου

       ·         συμπεράσματα

Στο τέλος του άρθρου επισυνάπτεται ενδεικτικός πίνακας περιεχομένων του επιχειρησιακού σχεδίου.

Ειδικά για την ατομική επιχείρηση που τηρεί βιβλία β΄ κατηγορίας, θα πρέπει να συνταχθεί εξωλογιστικός ισολογισμός. Περισσότερα για το θέμα αυτό στη συνέχεια.

 

 

 

      4.   ΛΟΓΟΙ ΑΔΥΝΑΜΙΑΣ ΕΚΠΛΗΡΩΣΗΣ ΤΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ

Στην παράγραφο αυτή αναφερόμαστε στους λόγους (αιτίες) που οδήγησαν την επιχείρηση στην αδυναμία εκπλήρωσης των υποχρεώσεων.Σημειώνουμε ότι η περίπτωση αυτή αφορά τη μερική ικανοποίηση των πιστωτών και όχι τη γενική παύση πληρωμών, γιατί τότε θα είχαμε πτώχευση.

Οι βασικές αιτίες που μια επιχείρηση οδηγείται σε αδυναμία πληρωμών είναι:

α) γενικοί λόγοι: οικονομική κρίση, ύφεση,κλπ.

β) κατάσταση του κλάδου: ανταγωνισμός, φθίνουσα πορεία ειδικά του κλάδου

γ) λόγοι αποκλειστικά της επιχείρησης: υπερδανεισμός, κακή πολιτική κεφαλαίου κινήσεως, επισφάλειες και έλλειψη ελέγχου του κόστους και των εξόδων.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η διερεύνηση των λόγων και αιτιών που οδήγησαν σε αδυναμία εκπλήρωσης των υποχρεώσεων είναι πολύ σημαντική εργασία για την επιχείρηση, όπως και η εξέταση του τρόπου πώς θα αντιμετωπίσει αυτή την κατάσταση.

 

      5.   Η ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ  ΚΑΙ ΦΕΡΕΓΓΥΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ

Το γεγονός ότι η βιωσιμότητα και η φερεγγυότητα αποτελούν τα «κλειδιά εισόδου» για την ένταξη μιας επιχείρησης στη διαδικασία του εξωδικαστικού μηχανικού και γενικά της εξυγίανσης, κρίνεται απαραίτητο και αναγκαίο να αναφερθούμε στο εννοιολογικό περιεχόμενο τους. Στη δεύτερη φάση θα προσδιορισθούν οι σχετικοί δείκτες κατά τη φάση της αξιολόγησης της επιχείρησης ως και του σχεδίου αναδιάρθρωσης.

 

5.1 ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ

Καταρχάς, θα λέγαμε ότι βιωσιμότητα είναι η ικανότητα που έχει μία επιχείρηση να παράγει λειτουργικά κέρδη (κέρδη προ τόκων, αποσβέσεων και φόρων). Τα λειτουργικά αυτά κέρδη πρέπει να είναι ικανά ώστε η επιχείρηση να εξυπηρετεί τις βραχυχρόνιες υποχρεώσεις της.

Η ικανότητα να παράγει κέρδη σε συνδυασμό με την ικανότητα να ανταποκρίνεται στις βραχυχρόνιες υποχρεώσεις αυτό σημαίνει ότι η βιωσιμότητα συνδέεται άμεσα με τη ρευστότητα.

Θα πρέπει όμως να σημειώσουμε ότι η βιωσιμότητα δε σχετίζεται με το επίπεδο αποδοτικότητας. Μία επιχείρηση μπορεί να είναι βιώσιμη και αποδοτική χωρίς να σημαίνει ότι κάθε βιώσιμη επιχείρηση είναι και αποδοτική.

 

5.2 ΦΕΡΕΓΓΥΟΤΗΤΑ

Η φερεγγυότητα είναι «παράγωγο» αποτέλεσμα της βιωσιμότητας. Αυτό απλά σημαίνει ότι η επιχείρηση πέραν της βιωσιμότητας και της βραχυχρόνιας ρευστότητας έχει και την ικανότητα να ανταπεξέρχεται στις υποχρεώσεις της.

Οι παραπάνω δυνατότητες όπως και στην περίπτωση της βιωσιμότητας προσδιορίζονται από σχετικούς δείκτες. Για τους δείκτες αυτούς θα αναφερθούμε στη συνέχεια.

Τέλος, θα λέγαμε ότι η εξέταση της βιωσιμότητας και φερεγγυότητας γίνεται με βασικά εργαλεία τις προβλεπόμενες χρηματοροές και τον ισολογισμό της επιχείρησης. Για τον λόγο αυτό τα δύο(2) αυτά στοιχεία εξετάζονται στις επόμενες παραγράφους και ειδικότερα οι προσαρμογές που πρέπει να γίνουν.

 

     6.   ΠΡΟΒΛΕΠΟΜΕΝΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΡΟΕΣ

Σημείο αναφοράς και αφετηρίας για τον προσδιορισμό των προβλεπόμενων χρηματοροών αποτελούν τα αποτελέσματα χρήσεως τόσο για την αξιολόγηση της παρούσας κατάστασης, όσο και για τις προβλεπόμενες επιδόσεις της επιχείρησης. Χρησιμοποιούμε τα φορολογικά στοιχεία και συγκεκριμένα το έντυπο Ε3. Το Ε3 της επιχείρησης με την προϋπόθεση ότι συμπληρώνεται σωστά και είναι αξιόπιστο, μας δίνει το οικονομικό αποτέλεσμα της επιχείρησης προ φόρων.

Με βάση τον πίνακα αυτό και με τις προσθήκες και προσαρμογές που γίνονται προσδιορίζουμε τις προβλεπόμενες χρηματορροές.

Στον πίνακα των προβλεπόμενων χρηματοροών οι προσθήκες και προσαρμογές που γίνονται έχουν ως αποτέλεσμα να έχουμε τις παρακάτω επιπρόσθετες πληροφορίες:

    Ø  Λειτουργικά κέρδη (EBITDA)

    Ø  ανάγκες κεφαλαίου κινήσεως (Α.Κ.Κ) ως ποσοστό του κύκλου εργασιών

    Ø  πληρωμές για φόρους και ασφαλιστικά ταμεία(προηγούμενων χρήσεων)

    Ø  Τυχόν επενδυτικές δαπάνες(CAPEX)

    Ø  Δαπάνες εξυπηρέτησης τραπεζικού δανεισμού.

Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι προβλεπόμενες χρηματοροές μίας επιχείρησης ως ενδεικτικό παράδειγμα.

 

 

 

      7.   Ο ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΣΗΣ ΤΗΣ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ

Όπως αναφέραμε σε προηγούμενη παράγραφο, η Ατομική επιχείρηση δεν συντάσσει ισολογισμό, ωστόσο όμως μέσα στα πλαίσια του επιχειρησιακού σχεδιασμού και με βάση τα υποβαλλόμενα στοιχεία μπορούμε να συντάξουμε έναν εξωλογιστικό ισολογισμό.

Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζεται ένα ενδεικτικό παράδειγμα εξωλογιστικού ισολογισμού τόσο σε ονομαστικές αξίες (τιμές αναφοράς) όσο και σε τιμές ρευστοποίησης. Στο ενδεικτικό παράδειγμα του ισολογισμού έχουμε να κάνουμε τις παρακάτω αξιολογικές παρατηρήσεις:

     (1)  δεν αναφέρεται το ύψος των ιδίων κεφαλαίων, εμμέσως όμως προσδιορίζεται από τη διαφορά Ενεργητικού-Παθητικού, το οποίο στην προκειμένη περίπτωση ανέρχεται: 730.000-780.000=-50.000€, δηλαδή είναι αρνητικό

    (2)  σε σενάριο(άσκηση ρευστοποίησης) φαίνεται ότι οι πιστωτές (ΚΑ 50 έως ΚΑ 55) ικανοποιούνται μόνο κατά 48,72% των απαιτήσεών τους (380.000/780.000=0,4872)

     (3)   στην περίπτωση που επιτευχθεί συμφωνία σε τιμές ρευστοποίησης, τότε οι απαιτήσεις ικανοποιούνται σε ποσοστό 67,95% (530.000/780.000=0,6795)

      (4)  σημειώνεται ότι το ύψος της απομείωσης των υποχρεώσεων δεν μπορεί να είναι κατώτερο από εκείνο που θα εισέπρατταν οι πιστωτές στην περίπτωση των αναγκαστικών μέτρων. Η περίπτωση αυτή αναφέρεται στον βασικό κανόνα της μη χειροτέρευσης της θέσης των πιστωτών

 

    (5)  σε ότι αφορά την επιχείρηση στο υποτιθέμενο σενάριο συμφωνίας με τους πιστωτές σε επίπεδα ρευστοποίησης «ανακτά» «κεφάλαια» από απομείωση υποχρεώσεων 250.000 και η καθαρή θέση (ίδια κεφάλαια) από -50.000€ γίνεται 200.000€. στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζεται ο ισολογισμός της επιχείρησης μετά την επίτευξη συμφωνίας με τους πιστωτές (αφετηρία εξυγίανσης)